Cuma Namazı

Cuma namazı ile ilgili bütün gelişmelere; en taze video ve görsellere; yazılara ve haber arşivine sayfamızdan ulaşabilirsiniz.

Cuma namazi, İslam peygamberi Hz. Muhammed (S.A.V) döneminden günümüze kadar kilinan gelmis, ögle vakti cemaatle kilinmasi farz olan namazdir. İslam alemi için haftanin en önemli günü cuma günüdür. Müslümanlarin bayrami olarak bilinen bu günde, ögle vaktinde kilinan cuma namazi müslüman alemi için farz kilinmistir.

Cuma namazi vacib (farz) dir. Onun vucubiyyeti kitab, sünnet ve icma ile sabittir. Müslümanlar cemaat ile onu iki rekât olarak kilarlar, farz-i ayndir. Herhangi bir özür sebebiyle cuma namazi kaçirilacak olursa, ögle namazi onu telâfi eder. Kur'ân'dan delili yüce Allah'in su buyrugudur. "Ey iman edenler! Cuma günü namaz için çagrida bulunuldugu vakit Allah'in zikrine kosun ve alisverisi birakin. Eger bilirseniz bu sizin için daha hayirlidir." (el-Cumua, 62/9)

Ayette ezana, cuma gününe, cuma namazina, cuma namazinin farz olusuna, cuma hutbesine, cuma saatinde alis veris yapilmamasi gerektigine isaret edilmektedir.

Ayette geçen “el-cumu‘ati” kelimesi, “toplamak, bir araya getirmek” anlamina gelen “cem‘” kökünden türetilmis bir isimdir. Müslümanlar ögle saatinde camide toplanip birlikte cuma namazi kildiklari için Araplarin daha önce “arube” dedikleri haftanin bu gününe “cuma günü” denilmistir.

Hz. Muhammed (S.A.V) cuma gününün faziletini söyle beyan etmistir. “Üzerine günesin dogdugu en hayirli gün cuma günüdür; Âdem o gün yaratilmis, o gün cennete girmis ve o gün cennetten çikarilmistir. Kiyamet de cuma günü kopacaktir.” (Müslim, Cuma, 18)

CUMA NAMAZINI KİMLER KILABİLİR?

Bir kimsenin cuma namazi kilmakla yükümlü olabilmesi için su sartlarin bulunmasi gerekir.

a) Müslüman, akilli ve bulûg çagina gelmis olmak.

b) Saglikli olmak. Cuma namazina gidemeyecek kadar kötürüm, felçli, engelli, özürlü ve hasta kimseler ile bunlara zorunlu olarak bakmak durumda olanlar, cuma namazina gittigi takdirde hastaliginin artmasindan veya uzamasindan korkanlar, yürüyemeyecek derecede yasli kimseler cuma namazi kilmakla yükümlü degillerdir. Görme engelliler camiye gelebiliyorlarsa veya kendilerini camiye götürebilecek refakatçileri varsa cuma namazi kilmakla yükümlüdürler. (bk. Müslim, Mesâcid, 255; Ebu Dâvûd, Salât, 46)

c) Mukim olmak. Bir insana cuma namazinin farz olabilmesi için, cuma namazi kilinan yerde ikamet ediyor olmasi gerekir. Dolayisiyla dinen yolcu sayilan kimselere (seferî) cuma namazi farz degildir. Bir insanin dinen misafir sayilabilmesi için Hanefî bilginlere göre 90 km uzaklikta bir yere 15 günden az kalmak üzere gitmesi gerekir. Şafiîlere göre giris ve çikis günleri hariç üç gün kalmak üzere 90 km uzaklikta bir yere giden kimse misafir sayilir.

d) Erkek olmak. “Cuma namazi kilmak, her Müslümana farzdir. Fakat dört grup insana; köle, kadin, çocuk ve hastaya farz degildir.” (Ebu Dâvûd, Salât, 215) anlamindaki hadis, cuma namazi kilmakla kimlerin yükümlü oldugunu ifade etmektedir. Cuma namazinin farz kilindigi zamandan günümüze kadar uygulama bu sekilde olmustur. Müçtehit imamlar ve daha sonraki bilginler dahil bütün Müslümanlar, cuma namazinin erkeklere farz olup kadinlara farz olmadigi konusunda ittifak etmislerdir. Bununla birlikte kadinlar, camiye gelip cuma namazi kilabilirler. Cuma namazinin kadinlara farz kilinmamis olmasi, onlar hakkinda bir mahrumiyet degil bir muafiyettir. Fakat günümüzde kadinlarin cuma günü camiye gitmeleri, yapilan vaazi ve okunan hutbeyi dinlemeleri ve cuma namazi kilmalari daha isabetli olur. Nitekim Hz. Muhammed (S.A.V);

“Camiye gitmek istediklerinde kadinlariniza engel olmayin.” (Müslim, Mesâcid, 135-36) buyurmustur. Hz. Muhammed (S.A.V) ve sahabe zamaninda hanimlar, cuma namazina ve günlük namazlara katiliyorlardi.

Esaret altinda bulunanlar, tutuklular ve mahkûmlar da cuma namazi kilmakla yükümlü degildirler. Fakat bulunduklari yerde mescid bulunmasi halinde mahpuslar cuma namazi kilarlar.

Kendilerine cuma namazi farz olmayan kimseler, cuma namazi kilarlarsa namazlari sahih olur ve artik o gün ayrica ögle namazi kilmazlar.

Bazi mazeretler, kendilerine cuma namazi farz olan kimselerin cuma namazina gitmemelerini mubah kilar. Cuma namazina gitmemeyi mubah kilan belli basli mazeretler sunlardir.

a) Cuma namazina gittigi takdirde kisinin önemli bir zarara veya sikintiya ugramasina yol açacak derecede siddetli yagmur yagmasi,
b) Havanin çok soguk veya çok sicak olmasi,
c) Yolun asiri çamurlu olmasi,
d) Çalismak zorunda oldugu isinden izin alamamasi,
e) Cuma namazina gittigi takdirde mali, cani veya namusunun tehlikeye girecegine dair endiseler tasimasi.